Nếu không có khổ đau, liệu có thể hiểu được hạnh phúc? Những lúc ta tìm tìm về sự tỉnh thức, dù tài năng hay sự chuẩn bị có đến đâu, thì rắc rối vẫn có thể đến một cách tự nhiên. Mọi người thường tâm sự rằng nghèo đói là khổ cực, nhưng ít ai lại nói đến nỗi khổ của người giàu. Thực tế, mỗi người đều có nỗi khổ riêng: người nghèo do chấp nhận hoàn cảnh của mình, còn người giàu lại sợ mất đi tài sản và vị thế.
Nếu trong xã hội tất cả mọi người đều có tài sản như nhau, thì có lẽ ý niệm về sự giàu nghèo sẽ không tồn tại. Nhưng điều này chưa bao giờ trở thành sự thật, khi mà con người ngày càng đặt nặng vật chất và coi đó là điều kiện thiết yếu của hạnh phúc. Nếu ta may mắn thoát khỏi những quan niệm giới hạn đó, có thể ta sẽ nhận thấy rằng hạnh phúc không phải nằm trong sự hưởng thụ vật chất.
Có lúc ta gặp phải khổ cực, nhưng khổ cực không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với khổ đau. Khổ đau bắt nguồn từ sự kháng cự của chính chúng ta trước thực trạng cuộc sống. Chúng ta thường so sánh và đòi hỏi, thay vì tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của sự cực nhọc. Ta đã chứng kiến nhiều người, chỉ cần người thân vượt qua cơn bệnh hiểm nghèo, họ sẵn sàng hy sinh bản thân. Có những người cứu hộ dũng cảm chấp nhận mạo hiểm tính mạng vì tình yêu thương, không coi đó là khổ.
Trong thời gian khó khăn, nhiều người lại cho rằng sự căng thẳng trong tâm trí mới là nỗi khổ. Nhưng trong lúc thị trường khó khăn, việc còn có công việc để làm đã là một phần hạnh phúc. Nỗi khổ hay không là do cách nhìn nhận của từng người. Thay vì cho rằng cuộc sống là một chuỗi đau khổ, hãy xem đau khổ chỉ là một phần của cuộc sống mà thôi.
Khi chúng ta gặp phải thất bại, cơn đau đớn sẽ luôn hiện hữu. Nhưng từ cơn đau đến nỗi khổ, ta vẫn có thể chọn cách biến nó thành bài học quý giá. Cảm xúc và thực trạng cuộc sống luôn phản ánh sự thay đổi trong tâm hồn của chúng ta. Thực tế, có lúc ta yêu thích điều mà trước đây ghét. Nếu mọi mong muốn được thỏa mãn, thì điều gì sẽ xảy ra với ta?
Khổ đau của ta không đồng nghĩa với khổ đau của người khác. Những nỗi khổ mà ta thường than phiền chỉ là sự không như ý. Thay vì than phiền khổ, hãy nói rằng ta đang gặp khó khăn. Cách này có thể giúp ta nhận ra thói quen phản ứng của mình và không còn đổ lỗi cho hoàn cảnh.
Khổ đau cũng dạy ta biết ơn cuộc sống. Nó giúp ta nhận ra giá trị của hạnh phúc và trưởng thành qua từng thử thách. Nếu không có khổ đau, ta khó lòng hiểu được sức mạnh tiềm ẩn của bản thân. Hãy đối mặt với khó khăn và tìm cách tự củng cố bản thân, thay vì cầu xin an toàn vĩnh viễn.
Khó khăn không thể được ngăn chặn hoàn toàn, nhưng ta có thể chuẩn bị cho mình tâm thế vững chãi, đối diện với mọi thử thách. Về phần mình, hãy giảm bớt những kỳ vọng không thực tế, nhờ đó sẽ làm cho tâm hồn trở nên yên bình hơn trước mọi biến động. Từ đó, ta có thể sống tự tại giữa dòng đời, không còn lo lắng về những gì ngoài tầm tay.